首页 热点资讯 义务教育 高等教育 出国留学 考研考公
您的当前位置:首页正文

孝经全文带拼音版

2021-03-14 来源:华拓网
kāizōngmíngyìzhāngdìyī

开宗明义章第一

zhòngní

céngzǐchí

zǐyuē

xiānwángyǒuzhìdéyàodào

仲尼居,曾子持。子曰:“先王有至德要道,以

shùntiānxià

mínyònghémù

shàngxiàwúyuàn

rǔzhīzhīhū

顺天下,民用和睦,上下无怨。汝知之乎?”

céngzǐ

xíyuē

cānbùmǐn

hézú

yǐzhīzhī

曾子避席曰:“参不敏,何足以知之?”

zǐyuē

fūxiào

dézhīběnyě

jiàozhīsuǒyóushēngyě

fùzuò

子曰:“夫孝,德之本也,教之所由生也。复坐,

wúyǔrǔ

吾语汝。”

shēntǐ

shòuzhī

fùmǔ

bùgǎnhuǐshāng

xiàozhīshǐyě

“身体发肤,受之父母,不敢毁伤,孝之始也。

lìshēnhángdào

yángmíngyúhòushì

yǐxiǎnfùmǔ

xiàozhīzhōngyě

立身行道,扬名于后世,以显父母,孝之终也。夫

xiào

shǐyúshìqīn

zhōngyúshìjūn

zhōngyú

lìshēn

dàyǎ

yún

孝,始于事亲,忠于事君,终于立身。《大雅》云:

wúniàněrzǔ

yùxiūjuédé

‘无念尔祖,聿修厥德。’”

tiānzǐzhāngdì

èr

天子章第二

zǐyuē

àiqīnzhě

bùgǎnè

yúrén

jìngqīnzhě

bùgǎnmànyú

子曰:“爱亲者,不敢恶于人;敬亲者,不敢慢于

rén

àijìngjìnyúshìqīn

érdéjiàojiāyúbǎixìng

xíngyú

sìhǎi

gài

人。爱敬尽于事亲,而德教加于百姓,刑于四海。盖

tiānzǐzhīxiàoyě

fǔxíng

yún

yìrényǒuqìng

zhàomínlàizhī

天子之孝也。《甫刑》云:‘一人有庆,兆民赖之。’”

zhūhóuzhāngdìsān

诸侯章第三

zàishàngbùjiāogāoérbùwēizhìjiéjǐndùmǎnérbùyìgāo

在上不骄,高而不危;制节谨度,满而不溢。高

érbùwēi

suǒyǐchángshǒuguìyě

mǎnérbùyì

suǒyǐchángshǒufùyě

而不危,所以长守贵也。满而不溢,所以长守富也。

fùguìbù

qíshēn

ránhòunéngbǎoqíshèjì

érhéqímínrén

gàizhū

富贵不离其身,然后能保其社稷,而和其民人。盖诸

hóuzhīxiàoyě

shī

yún

zhànzhànjīngjīng

rúlínshēnyuān

侯之孝也。《诗》云:“战战兢兢,如临深渊,如履

bóbīng

薄冰。”

qīngdàfūzhāngdì

卿大夫章第四

fēixiānwángzhīfǎ

fúbùgǎnfú

fēixiānwángzhīfǎyánbùgǎndào

fēi

非先王之法服不敢服,非先王之法言不敢道,非

xiānwángzhīdéxíngbùgǎnháng

shìgùfēifǎbùyán

fēidàobùxíng

kǒuwú

先王之德行不敢行。是故非法不言,非道不行;口无

zéyán

shēnwúzéháng

yánmǎntiānxiàwúkǒuguò

hángmǎntiānxiàwúyuànè

择言,身无择行;言满天下无口过,行满天下无怨恶:

sānzhěbèiyǐ

ránhòunéngshǒuqízōngmiào

gàiqīngdà

fūzhīxiàoyě

三者备矣,然后能守其宗庙。盖卿大夫之孝也。

shī

yún

sùyèfěixiè

yǐshìyīrén

《诗》云:“夙夜匪懈,以事一人。”

shìzhāngdìwǔ

士章第五

yúshìfù

yǐshìmǔ

ér

àitóng

yúshìfù

yǐshìjūn

ér

资于事父以事母,而爱同;资于事父以事君,而

jìngtóng

gùmǔqǔqí

ài

érjūnqǔqíjìng

jiānzhīzhěfùyě

gùyǐ

敬同。故母取其爱,而君取其敬,兼之者父也。故以

xiàoshìjūnzézhōng

yǐjìngshìchángzéshùn

zhōngshùnbùshī

yǐshìqíshàng

孝事君则忠,以敬事长则顺。忠顺不失,以事其上,

ránhòunéngbǎoqílùwèiérshǒuqíjìsìgàishìzhīxiàoyě

shīyún

然后能保其禄位,而守其祭祀。盖士之孝也。《诗》云:

sùxīngyèmèi

wútiǎněrsuǒshēng

“夙兴夜寐,无忝尔所生。”

shùrénzhāngdìliù

庶人章第六

yòngtiānzhīdào

fēndìzhī

jǐnshēnjiéyòng

yǐyǎngfùmǔ

用天之道,分地之利,谨身节用,以养父母,此

shùrénzhīxiàoyě

gùzìtiānzǐzhìyúshùrén

xiàowúzhōngshǐ

érhuànbù

庶人之孝也。故自天子至于庶人,孝无终始,而患不

jízhě

wèizhīyǒuyě

及者,未之有也。

sāncáizhāngdì

三才章第七

céngzǐyuē

shènzāi

xiàozhīdàyě

曾子曰:“甚哉,孝之大也!”

zǐyuē

fūxiào

tiānzhījīngyě

dìzhīyì

mínzhīhángyě

子曰:“夫孝,天之经也,地之义也,民之行也。

tiāndìzhījīng

érmínshìzézhī

zétiānzhīmíng

yīndìzhī

yǐshùn

天地之经,而民是则之。则天之明,因地之利,以顺

tiānxià

shìyǐ

qíjiàobùsùérchéng

qízhèngbùyánérzhì

xiānwángjiàn

天下。是以其教不肃而成,其政不严而治。先王见

jiàozhīkě

yǐhuàmínyě

shìgùxiānzhīyǐbóài

érmínmòyí

qíqīn

chén

教之可以化民也,是故先之以博爱,而民莫遗其亲,陈

zhīyúdé

érmínxìngháng

xiānzhīyǐjìngràng

érmínbùzhēng

dǎozhī

之于德义,而民兴行。先之以敬让,而民不争;导之

érmínhémù

shìzhīyǐhàowù

érmínzhījìn

shī

yún

以礼乐,而民和睦;示之以好恶,而民知禁。《诗》云:

hèhèshīyǐn

mínjù

ěrzhān

‘赫赫师尹,民具尔瞻。’”

xiàozhìzhāngdìbā

孝治章第八

zǐyuē

xīzhěmíngwángzhīyǐxiàozhìtiānxiàyě

bùgǎnyíxiǎoguó

子曰:“昔者明王之以孝治天下也,不敢遗小国

zhīchén

érkuàngyúgōng

hóu

nánhū

gùdéwànguózhīhuān

之臣,而况于公、侯、伯、子、男乎?故得万国之欢

xīn

yǐshìqíxiānwáng

zhìguózhě

bùgǎnwǔyúguānguǎ

érkuàngyúshì

心,以事其先王。治国者,不敢侮于鳏寡,而况于士

mínhū

gùdébǎixìngzhīhuānxīn

yǐshìqíxiānjūn

zhìjiāzhě

bùgǎn

民乎?故得百姓之欢心,以事其先君。治家者,不敢

shīyúchénqiè

érkuàngyúqī

zi

gùdérénzhīhuānxīn

yǐshìqíqīn

失于臣妾,而况于妻子乎?故得人之欢心,以事其亲。

fūrán

gùshēngzéqīnānzhī

zéguǐxiǎngzhī

shìyǐtiānxiàhépíng

夫然,故生则亲安之,祭则鬼享之。是以天下和平,

zāihàibùshēng

huòluànbùzuò

gùmíngwángzhīyǐxiàozhìtiānxiàyěrú

灾害不生,祸乱不作。故明王之以孝治天下也如此。

shī

yún

yǒujiàodéxíng

sìguóshùnzhī

《诗》云:‘有觉德行,四国顺之。’”

shèngzhìzhāngdìjiǔ

圣治章第九

céngzǐyuē

gǎnwènshèngrénzhīdéwúyǐ

jiāyúxiàohū

曾子曰:“敢问圣人之德无以加于孝乎?”

zǐyuē

tiāndìzhīxìng

rénwéiguì

rénzhīháng

mòdàyúxiào

子曰:“天地之性,人为贵。人之行,莫大于孝。

xiàomòdàyúyánfù

yánfùmòdàyúpèitiān

zézhōugōngqírényě

孝莫大于严父。严父莫大于配天,则周公其人也。昔

zhězhōugōngjiāosìhòujì

yǐpèitiān

zōngsìwénwángyúmíngtáng

yǐpèishàng

者周公郊祀后稷以配天,宗祀文王于明堂,以配上

shìyǐ

sìhǎizhīnèi

qízhílái

fūshèngrénzhīdé

yòu

帝。是以四海之内,各以其职来祭。夫圣人之德,又

héyǐjiāyúxiàohūgùqīnshēngzhīxīxiàyǐyǎngfùmǔrìyánshèng

何以加于孝乎?故亲生之膝下,以养父母日严。圣

rényīnyányǐjiàojìng

yīnqīnyǐjiàoài

shèngrénzhījiàobùsùérchéng

人因严以教敬,因亲以教爱。圣人之教不肃而成,其

zhèngbùyánérzhì

qísuǒyīnzhěběnyě

zǐzhīdào

tiānxìngyě

jūn

政不严而治,其所因者本也。父子之道,天性也,君

chénzhīyì

fùmǔshēngzhī

xùmòdàyān

jūnqīnlínzhī

hòumòzhòng

臣之义也。父母生之,续莫大焉。君亲临之,厚莫重

yān

gùbùài

qíqīnér

ài

tārénzhě

wèizhībèidé

bújìngqíqīnérjìng

焉。故不爱其亲而爱他人者,谓之悖德;不敬其亲而敬

tārénzhě

wèizhībèilǐ

yǐshùnzé

mínwúzéyān

bùzàiyúshàn

他人者,谓之悖礼。以顺则逆,民无则焉。不在于善,

érjiēzàiyúxiōngdé

suīdézhī

jūnzǐ

bùguìyě

jūnzǐ

zébùrán

而皆在于凶德,虽得之,君子不贵也。君子则不然,

yánsī

kědào

xingsī

kězūn

zuòshìkěfǎ

róngzhǐkě

言思可道,行思可乐,德义可尊,作事可法,容止可

guān

jìntuìkědù

línqímín

shìyǐ

qímínwèiér

àizhī

zéér

观,进退可度,以临其民。是以其民畏而爱之,则而

xiàngzhī

gùnéngchéngqídéjiào

érhángqízhènglìng

shī

yún

象之。故能成其德教,而行其政令。《诗》云:

shūrénjūnzǐ

yíbùtuī

‘淑人君子,其仪不忒。’”

jìxiàohángzhāngdìshí

纪孝行章第十

zǐyuē

xiàozǐzhīshìqīnyě

zézhìqíjìng

yǎngzézhìqí

子曰:“孝子之事亲也,居则致其敬,养则致其乐,

bìngzézhìqíyōu

sàngzézhìqí

āi

zézhìqíyán

wǔzhěbèiyǐ

病则致其忧,丧则致其哀,祭则致其严。五者备矣,

ránhòunéngshìqīn

shìqīnzhě

jūshàngbùjiāo

wéixiàbùluàn

zàichǒubù

然后能事亲。事亲者,居上不骄,为下不乱,在丑不

zhēngjūshàngérjiāozéwángwéixiàérluànzéxíngzàichǒuérzhēngzébīng

争。居上而骄则亡,为下而乱则刑,在丑而争则兵。

sānzhěbùchú

suī

rìyòngsānshēngzhīyǎng

yóuwéibúxiàoyě

三者不除,虽日用三牲之养,犹为不孝也。”

wǔxíngzhāngdìshíyī

五刑章第十一

zǐyuē

wǔxíngzhīshǔsānqiān

érzuìmòdàyúbúxiào

yàojūnzhě

子曰:“五刑之属三千,而罪莫大于不孝。要君者

wúshàng

fēishèngrénzhěwúfǎ

fēixiàozhěwúqīn

dàluànzhīdàoyě

无上,非圣人者无法,非孝者无亲。此大乱之道也。”

guǎngyàodàozhāngdìshíèr

广要道章第十二

zǐyuē

jiàomínqīnài

mòshànyúxiào

jiàomínlǐshùn

mòshànyú

子曰:“教民亲爱,莫善于孝。教民礼顺,莫善于

yífēngyìsú

mòshànyúlè

ānshàngzhìmín

mòshànyú

悌。移风易俗,莫善于乐。安上治民,莫善于礼。礼

zhě

jìngér

gùjìngqí

zǐyuè

jìngqíxiōng

dìyuè

者,敬而已矣。故敬其父,则子悦;敬其兄,则弟悦;

jìngqíjūn

zéchényuè

jìngyīrén

érqiānwànrényuè

suǒjìngzhěguǎ

敬其君,则臣悦;敬一人,而千万人悦。所敬者寡,

éryuèzhězhòng

cǐzhīwèiyàodàoyě

而悦者众,此之谓要道也。”

guǎngzhìdézhāngdìshísān

广至德章第十三

zǐyuē

jūnzǐzhījiàoyǐxiàoyě

fēijiāzhìér

rìjiànzhīyě

jiào

子曰:“君子之教以孝也,非家至而日见之也。教

yǐxiào

suǒyǐjìngtiānxiàzhīwéirénfùzhěyě

jiàoyǐ

suǒyǐjìngtiānxià

以孝,所以敬天下之为人父者也。教以悌,所以敬天下

zhīwéirénxiōngzhěyě

jiàoyǐchén

suǒyǐjìngtiānxiàzhīwéirénjūnzhěyě

之为人兄者也。教以臣,所以敬天下之为人君者也。

shīyúnkǎitìjūnzǐmínzhīfùmǔfēizhìdéqíshúnéng

《诗》云:‘恺悌君子,民之父母。’非至德,其孰能

shùnmínrú

qídàzhěhū

顺民如此其大者乎!”

guǎngyángmíngzhāngdìshísì

广扬名章第十四

zǐyuē

jūnzǐ

zhīshìqīnxiào

gùzhōngkě

yújūn

shìxiōngtì

子曰:“君子之事亲孝,故忠可移于君。事兄悌,

gùshùnkě

yúcháng

jiā

gùzhìkě

yúguān

shìyǐhángchéng

故顺可移于长。居家理,故治可移于官。是以行成

yúnèi

érmínglì

yúhòushìyǐ

于内,而名立于后世矣。”

jiànzhèngzhāngdìshíwǔ

谏诤章第十五

céngzǐyuē

ruòfú

àigōngjìng

ānqīnyángmíng

zéwénmìngyǐ

曾子曰:“若夫慈爱恭敬,安亲扬名,则闻命矣。

gǎnwènzǐcóngfùzhīlìng

kěwèixiàohū

敢问子从父之令,可谓孝乎?”

zǐyuē

shìhéyányǔ

shìhéyányǔ

xīzhětiānzǐyǒuzhēngchén

子曰:“是何言与,是何言与!昔者天子有争臣

qīrén

suīwúdào

bùshīqítiānxià

zhūhóuyǒuzhēngchénwǔrén

suīwú

七人,虽无道,不失其天下;诸侯有争臣五人,虽无

dào

bùshīqíguó

dàifuyǒuzhēngchénsānrén

suīwúdào

bùshīqí

jiā

道,不失其国;大夫有争臣三人,虽无道,不失其家;

shìyǒuzhēngyǒu

zéshēnbù

yúlìngmíng

fùyǒuzhēngzǐ

zéshēnbùxiànyú

士有争友,则身不离于令名;父有争子,则身不陷于

bùyì

gùdāngbùyì

bùkě

yǐbùzhēngyúfù

chénbùkě

yǐbù

不义。故当不义,则子不可以不争于父,臣不可以不

zhēngyújūn

gùdāngbùyì

zézhēngzhī

cóngfùzhīlìng

yòuyāndéwéi

争于君;故当不义,则争之。从父之令,又焉得为

xiàohū

孝乎!”

gǎnyìngzhāngdìshíliù

感应章第十六

zǐyuē

xīzhěmíngwángshìfùxiào

gùshitiānmíng

shìmǔxiào

子曰:“昔者明王事父孝,故事天明;事母孝,

gùshidìchá

zhǎngyòushùn

gùshàngxiàzhì

tiāndìmíngchá

shénmíngzhāng

故事地察;长幼顺,故上下治。天地明察,神明彰

gùsuītiānzǐ

bìyǒuzūnyě

yányǒufùyě

bìyǒuxiānyě

yányǒu

矣。故虽天子,必有尊也,言有父也;必有先也,言有

xiōngyě

zōngmiàozhìjìng

bùwàngqīnyě

xiūshēnshènxing

kǒngrǔxiān

兄也。宗庙致敬,不忘亲也;修身慎行,恐辱先也。

zōngmiàozhìjìng

guǐshénzhùyǐ

xiàotìzhīzhì

tōngyúshénmíng

guāngyú

宗庙致敬,鬼神著矣。孝悌之至,通于神明,光于

sìhǎi

wúsuǒbùtōng

shī

yún

zìdōng

zìnánzìběi

四海,无所不通。《诗》云:‘自西自东,自南自北,

wúsī

bùfú

无思不服。’”

shìjūnzhāngdìshíqī

事君章第十七

zǐyuē

jūnzǐzhīshìshàngyě

jìn

jìnzhōng

tuì

bǔguò

子曰:“君子之事上也,进思尽忠,退思补过,

jiāngshùnqíměi

kuāngjiùqí

è

gùshàngxiànéngxiāngqīnyě

shī

yún

将顺其美,匡救其恶,故上下能相亲也。《诗》云:

xīnhūài

xiábúwèiyǐ

zhōngxīncánzhī

rìwàngzhī

‘心乎爱矣,遐不谓矣。中心藏之,何日忘之。’”

sàngqīnzhāngdìshíbā

丧亲章第十八

zǐyuē

xiàozǐzhīsàngqīnyě

kūbùyǐ

wúróng

yánbùwén

子曰:“孝子之丧亲也,哭不偯,礼无容,言不文,

fúměibùānwénlèbúlèshízhǐbùgāncǐāiqīzhīqíngyěsān

服美不安,闻乐不乐,食旨不甘,此哀戚之情也。三

érshí

jiàomínwúyǐ

sǐshāngshēng

huǐbùmièxìng

cǐshèngrénzhīzhèng

日而食,教民无以死伤生。毁不灭性,此圣人之政

sàngbúguòsānnián

shìmínyǒuzhōngyě

wéizhīguānguǒyīqīnér

jǔzhī

也。丧不过三年,示民有终也。为之棺椁衣衾而举之,

chénqí

fǔguǐér

āi

qīzhī

pǐyǒngkūqì

āi

yǐsòngzhī

boqízháizhào

陈其簠簋而哀戚之;擗踊哭泣,哀以送之;卜其宅兆,

érāncuòzhī

wéizhīzōngmiào

yǐguǐxiǎngzhī

chūnqiūjì

yǐshísī

而安措之;为之宗庙,以鬼享之;春秋祭祀,以时思

zhī

shēngshìàijìng

sǐshìāi

shēngmínzhīběnjìn

sǐshēngzhī

之。生事爱敬,死事哀戚,生民之本尽矣,死生之

yìbèiyǐ

xiàozǐzhīshìqīnzhōngyǐ

义备矣,孝子之事亲终矣。”

因篇幅问题不能全部显示,请点此查看更多更全内容